İran-İsrail Savaşı: Orta Doğu’yu Nereye Sürüklüyor?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ortadoğu, tarih boyunca savaşların, krizlerin ve güç mücadelelerinin merkezi oldu. Ancak bugün yaşananlar, bölgenin kaderini bir kez daha derinden etkileyecek türden. İran ile İsrail arasında yükselen gerilim, Gazze’deki çatışmaların gölgesinde hızla fiili savaşa doğru evrildi. Bu durum sadece bölge ülkelerini değil, aynı zamanda küresel barışı da tehdit eder hale geldi. Akıllara gelen en ciddi soru şu: ABD’nin açık desteğini arkasına alan İsrail’in saldırgan tutumu, dünyayı yeni bir dünya savaşının eşiğine mi getiriyor?
İsrail’in son dönemde İranlı üst düzey isimlere yönelik gerçekleştirdiği suikastlar, İran cephesinde ciddi bir infiale neden oldu. Çok sayıda kritik isim bu saldırılarda hayatını kaybetti. İran ise şu anda çift cephede bir savaş veriyor: Hem içte, ülke içine sızmış casuslara karşı kapsamlı bir temizlik operasyonu yürütüyor, hem de dışarıda İsrail ve dolaylı olarak ABD ile mücadele ediyor. ABD’nin doğrudan çatışmaya katılmasa da, İsrail’e sağladığı istihbarat ve teknik destekle sahadaki etkisini artırdığı aşikâr. İran’ın zaman zaman zayıf kalmasının temel nedeni olarak da içerde yürütülen bu “casus avı” gösteriliyor. İç dinamiklerde daha istikrarlı bir yapı kurulabilseydi, İran’ın İsrail’e verdiği karşılığın etkisi çok daha büyük olabilirdi.
ABD’nin Rolü ve Türkiye’nin Endişesi
ABD’nin çatışmaya dolaylı olarak dahil olması, İsrail’in Orta Doğu’daki hakimiyetini daha da pekiştiriyor. Bu durum, bölgenin diğer önemli aktörlerinden biri olan Türkiye’yi rahatsız ediyor. Türkiye, İsrail’in artan saldırganlığını sadece Filistin için değil, tüm bölge barışı için tehdit olarak görüyor. Güç dengelerinin tek bir aktör lehine değişmesi, Türkiye’nin uzun vadeli çıkarları açısından riskli bir tablo ortaya koyuyor.
Gerilimin tırmanması halinde, Türkiye’nin bu denklemde daha fazla söz sahibi olmak için adım atması muhtemel. Zira bölgedeki herhangi bir savaş veya büyük ölçekli kriz, doğrudan Türkiye’yi de etkileyebilir. Bu nedenle Ankara’nın izleyeceği diplomatik strateji büyük önem taşıyor.
Avrupa da Tehdit Altında
İsrail’in bölgedeki sınırsız operasyonları yalnızca Orta Doğu’yu değil, Avrupa’yı da tedirgin ediyor. Süregelen saldırganlık, mülteci dalgasını artırabileceği gibi, kıta genelinde güvenlik risklerini de beraberinde getirebilir. Avrupa’nın bu süreçte sessiz kalması, ilerleyen dönemde daha büyük ve yönetilmesi güç krizlerin kapısını aralayabilir.
İsrail Nasıl Durdurulmalı?
Uluslararası kamuoyunun en çok tartıştığı sorulardan biri bu: İsrail’in bu sert ve agresif tutumu nasıl sınırlandırılacak? ABD’nin sağladığı askeri, istihbari ve siyasi destek, İsrail’in bölgede daha cesur adımlar atmasını kolaylaştırıyor. Oysa aynı ABD, “özgürlükler ülkesi” olma iddiasını her fırsatta dile getiriyor. Gazze’de binlerce sivilin ve çocuğun hayatını kaybettiği saldırılarda, ABD’nin bu tavrı, kendi söylemleriyle ciddi biçimde çelişiyor.
İnsan hakları savunucuları ve uluslararası gözlemciler, ABD’nin İsrail’e verdiği desteğin artık sadece diplomatik değil, etik anlamda da sorgulanması gerektiğini vurguluyor.
Türkiye Nasıl Bir Yol İzlemeli?
Tüm bu gelişmeler karşısında Türkiye, bölgesel istikrarı sağlamak ve ulusal güvenliğini korumak adına stratejik bir pozisyon almak zorunda. Ekonomik anlamda zaten zor bir dönemden geçen Türkiye, dış politikada daha dikkatli ve çok yönlü adımlar atmalı. Uzmanlar, Türkiye’nin barışçıl diplomasi yolunu benimseyerek, arabulucu rolünü güçlendirmesinin hem kendisi hem de bölge adına faydalı olacağı görüşünde.
Savunma sanayisindeki yatırımlar, dış politikada denge siyaseti ve Batı-Doğu arasında kurulacak sağlıklı ilişkiler, Türkiye’nin bu süreçten daha az zarar görerek çıkmasını sağlayabilir. Türkiye’nin hem Batı’yla hem de bölge ülkeleriyle yapıcı ve dengeli ilişkiler kurması, dış politika açısından hayati bir strateji olarak görülüyor.
Barışın Zamanı Geldi
İran-İsrail gerilimi artık sadece iki ülke arasında bir mesele olmaktan çıktı. Tüm dünyayı ilgilendiren bir tehdit haline geldi. ABD’nin politikaları, İsrail’in kontrolsüz askeri tutumu ve Türkiye’nin jeopolitik duruşu, bu krizin gidişatında belirleyici olacak.
Uluslararası toplumun, taraf tutmayan ve adil bir tutumla devreye girmesi; diplomatik çözümleri önceleyen, barışı önceleyen bir yol haritası çizmesi her zamankinden daha elzem hale geldi. Çünkü eğer bu savaş kontrol altına alınmazsa, sadece Orta Doğu değil, tüm dünya çok daha büyük bir kargaşanın içine sürüklenebilir.

Atilla GÜNEY